بررسی امکان ماموگرافی در دوران بارداری و شیر دهی
توجه به به افزایش شیوع سرطان سینه در زنان جهان و از جمله کشور ما ایران و سن پایین تر ابتلا به سرطان سینه در کشور ما نسبت به کشورهای غربی، اهمیت روش غربالگری تشخیص زود هنگام سرطان سینه بیش تر شده است. به گفته کارشناسان مرکز سونوگرافی پستان اصفهان در میان روش های غربالگری ماموگرافی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و تنها روشی است که سبب کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سرطان سینه شده است.
ماموگرافی یکی از بهترین روش های تشخیص زود هنگام سرطان سینه است.
در این روش از اشعه ایکس استفاده می شود اما میزان اشعه از تشعشعات که در اطراف ما وجود دارد کمتر می باشد.
افزایش سن
حدود 80 درصد از مبتلان به سرطان سینه سن بالای 50 سال دارند.
ژنتیک
خانم هایی که دارای سابقه ابتلا به سرطان سینه در اقوام و بستگان نزدیک خود را دارند از تهدید بیشتری برای ابتلا برخوردار هستند. وقوع جهش های ژنتیکی BRCA1 ، BRCA2 و TP53 باعث افزایش سرطان سینه خواهد شد.
وجود سابقه سرطان سینه در فرد که ضریب ابتلا دوباره فرد به سرطان سینه را افزایش می دهد.
داشتن توده های مختلف در سینه
در ابتدا ممکن است توده ها غیر سرطانی باشند اما همین توده ها در گذر زمان منجر به گسترش سرطان خواهد شد. سرطان ناشی از سلول های شیر ساز و سلول سرطان با منشا توده های مجاری انتقال دهنده شیر مثال هایی از این موارد هستند.
ماموگرافی سینه در دوران بارداری و شیر دهی
انجام ماموگرافی در خانم های بدون علامت، در دوران بارداری و شیردهی و حتی تا 3 ماه بعد از قطع شیردهی جهت غربالگری توصیه نمی شود، زیرا در این دوران تراکم بافت پستان و در نتیجه احتمال منفی کاذب و دیده نشدن ضایعات پستان در ماموگرافی افزایش می یابد. اما در خانم هایی که علامت دار باشند، معمولا ابتدا سونوگرافی انجام می شود و در صورت لزوم، ماموگرافی با رعایت نکات ایمنی انجام می شود.
زمان انجام ماموگرافی این نکات را رعایت کنید:
- اگر باردار هستید قبل از انجام ماموگرافی کارشناس را مطلع کنید.
- اگر ایمپلنت پستان دارید، به کارشناس قبل از انجام ماموگرافی اطلاع دهید.
- ماموگرافی های قبلی را حتی اگر طبیعی باشند دور نیندازید، زیرا مقایسه آنها با سونوگرافی و ماموگرافی های بعدی به تشخیص بهتر ضایعات کمک می کند.
کاربردهای ماموگرافی
- بیمار یابی زنان بدون علامت از نظر سرطان پستان ( در افراد بدون عامل خطر سرطان پستان از 40 سالگی و در افراد دارای عامل خطر سرطان پستان قبل از 40 سالگی )
- به عنوان روش تشخیص در بیمارانی که دارای علائمی نظیر لمس توده، ترشح خونی یا آبکی و یا فرورفتگی جدید در نوک پستان یا پوست پستان هستند.
- پیگیری سرطان پستان درمان شده با برداشتن قسمتی از پستان و پرتو درمانی.
- پیگیری پستان مقابل، در فردی که یک پستان او به دلیل سرطان برداشته شده است.
چه زمانی ماموگرافی در سن کمتر از 30 سال انجام می شود؟
ماموگرافی در زنان کمتر از 30 سال فقط در موارد خاصی که جراح، وجود ضایعه مشکوکی را در پستان تشخیص داده باشد. انجام می شود که میزان اشعه آن، خطری برای فرد ایجاد نمی کند.
بهترین زمان برای انجام ماموگرافی 8-4 روز پس از شروع عادت ماهیانه است.