بررسی تشخیص و درمان واریکوسل با سونوگرافی داپلر
مطلبی که امروز در سایت مرکز رادیولوژی سرو سونوگرافی پستان اصفهان برای شما همراهان گردآوری شده است. به مطالعه تشخیص و درمان واریکوسل با سونوگرافی داپلر خواهیم پرداخت. واریکوسل زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های مربوط به کیسه بیضهها حجیم و برجسته شوند. رگ‌های موجود در ساختار کیسه بیضه، رگ‌های پامپینی فرم (pampiniform) نامیده می‌شوند. وقتی این رگ‌ها اندازه‌ای غیرعادی پیدا می‌کنند و به تدریج برجسته می‌شوند، بیماری واریکوسل نامیده می‌شود. سونوگرافی داپلر واریکوسل یکی از راه‌های تشخیصی این بیماری به حساب می‌آید. در صورت اقدام به موقع برای تشخیص و درمان واریکوسل، این بیماری به راحتی قابل درمان خواهد بود.
تشخیص بیماری واریکوسل
ساختار بیضهها در مردان به گونه‌ای است که در دو طرف یک کیسه قرار گرفته‌اند. این کیسه دارای رگ‌هایی خاص است که اصطلاحا شبکه پامپینی فرم نامیده می‌شوند. بیماری واریکوسل به حالتی اطلاق می‌شود که این سیاهرگ‌ها بیشتر از حالت طبیعی بزرگ و برجسته شوند. بیماری واریکوسل از نظر ظاهر بسیار به بیماری واریس پا شبیه است.
به طور کلی، بیماری واریکوسل می‌تواند مشکلاتی را در پی داشته باشد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم شدن حجم اسپرم تولید شده توسط بیضهها
- کاهش کیفیت اسپرم تولید شده
- ایجاد مشکل ناباروری در مردان
- جلوگیری از رشد بیضهها و کوچک ماندن آن‌ها
با توجه به اینکه هر یک از این مشکلات ممکن است عوارض جدی در بر داشته باشند، بنابراین تشخیص و درمان به موقع بسیار مهم است. برای تشخیص واریکوسل می‌توان از روش‌های مختلف نظیر سونوگرافی داپلر واریکوسل استفاده نمود. خوشبختانه بیماری واریکوسل به خوبی قابل تشخیص و درمان است. درمان واریکوسل معمولا از طریق عمل واریکوسل انجام می‌شود و عمدتا نیز نتیجه بخش خواهد بود.
مراحل تشخیص بیماری قبل از انجام سونوگرافی داپلر واریکوسل
یک فردی که به بیماری واریکوسل مبتلا شده است می‌تواند از طریق خودآزمایی، وجود علائم اولیه را بررسی نماید. البته بهترین راه، مراجعه به یک پزشک متخصص اورولوژی است تا معاینات دقیق‌تری انجام دهد.
معمولا پزشک متخصص اورولوژی برای معاینه بیمار، وضعیت بیضه‌های او را در حالت خوابیده و ایستاده بررسی می‌کند. طی معاینه فیزیکی، پزشک از بیمار می‌خواهد تا با کشیدن نفس عمیق، نگه داشتن آن و سپس رها کردن بازدم، وریدهای بزرگ شده را تشخیص دهد. این تکنیک که به «مانور والسالوا» شهرت دارد، به تشخیص هر چه بهتر واریکوسل و درجه آن کمک می‌کند.
ممکن است انجام معاینه فیزیکی رگ‌های کیسه بیضه کافی نباشد. در این حالت، در صورت مشاهده علائم اولیه، پزشک انجام سونوگرافی داپلر واریکوسل را تجویز خواهد کرد. طی انجام سونوگرافی داپلر واریکوسل، مشخص خواهد شد که آیا تشخیص حاصل از معاینه فیزیکی صحیح بوده است یا خیر.
نحوه درجه بندی بیماری واریکوسل
انجام سونوگرافی داپلر واریکوسل معمولا بعد از انجام معاینات فیزیکی توسط یک پزشک متخصص اورولوژی تجویز می‌شود. طی معاینه فیزیکی که از طریق مانور والسالوا انجام می‌گیرد، علائم اولیه بیماری واریکوسل مشخص می‌گردد. آنچه پزشک متخصص طی معاینات فیزیکی کیسه بیضه متوجه می‌شود، مشخص می‌کند که این بیماری در چه مرتبه‌ای قرار دارد. در ادامه درجه بندی بیماری واریکوسل را شرح خواهیم داد.
معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل؛ واریکوسل درجه یک
در این مرحله از بیماری واریکوسل، در وریدهای موجود در ساختار کیسه بیضه هیچ گونه گشادی قابل توجهی دیده نمی‌شود. در مورد بیماری واریکوسل گرید یک، طی فرایند مانور والسالوا در معاینه بیضه، در وریدهای طناب اسپرماتیک واقع در ناحیه اینگوینال، ریفلاکس وجود دارد.
معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل؛ واریکوسل درجه دو
طی معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل در واریکوسل گرید دو، برخی از سیاهرگ‌های موجود در قسمت بالای بیضهها به حالتی برجسته و حجیم در می‌آیند. در این مرحله از بیماری، مانور والسالوا در قطب فوقانی بیضه با رفلاکس همراه است.
معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل؛ واریکوسل درجه سه
در واریکوسل گرید 3 در هنگام معاینات فیزیکی واریکوسل در حالت خوابیده، هیچ گونه گشادشدگی در رگ‌های کیسه بیضه دیده نمی‌شود. اما اگر بیمار در حالت ایستاده قرار گیرد، رگ‌های گشاد شده را می‌توان تا قطب پایین بیضه به خوبی مشاهده نمود. همچنین، مانور والسالوا نوعی رفلاکس در رگ‌های قطب تحتانی بیضه نشان می‌دهد.
معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل؛ واریکوسل درجه چهار
پیشرفت بیماری واریکوسل تا درجه چهار باعث می‌شود تا رگ‌های کیسه بیضه حتی در حالت خوابیده به پشت نیز حجیم بودن خود را نشان دهند. در این مرحله از بیماری باعث می‌شود تا رفلاکس حاصل از مانور والسالوا کاملا مشهود باشد.
معاینه پیش از سونوگرافی داپلر واریکوسل؛ واریکوسل درجه پنج
در بیماری واریکوسل گرید 5، طی معاینه فیزیکی بیضه ها، گشادگشدگی رگ‌ها به وضوح دیده می‌شود. همچنین، حتی بدون مانور والسالوا نیز رفلاکس وجود دارد.
سونوگرافی داپلر واریکوسل چگونه به تشخیص این بیماری کمک می‌کند؟
پس از معاینه فیزیکی بیمار توسط یک پزشک متخصص اورولوژی و در صورت مشاهده علائم بیماری، باید سونوگرافی داپلر واریکوسل را برای کیسه بیضه انجام داد. به طور کلی، برای تشخیص قطعی بیماری واریکوسل، انجام سونوگرافی داپلر می‌تواند بهترین راه باشد. دستگاه سونوگرافی داپلر کمک می‌کند تا از اجزای درون بدن، تصاویر نسبتا شفافی ایجاد گردد.
اگر در حین انجام سونوگرافی داپلر واریکوسل، رگ‌هایی با پهنای بیش از 3 میلی متر دیده شود. نشان دهنده بیماری واریکوسل خواهد بود. اصولا طی سونوگرافی داپلر واریکوسل، قطر و اندازه تمامی رگ‌ها و وریدهای موجود در ساختار کیسه بیضهها اندازه گیری می‌شود. مقایسه این اندازه‌ها نسبت به حالت طبیعی، به پزشک متخصص کمک می‌کند تا وجود بیماری واریکوسل را تایید کند.
همچنین، در طول انجام سونوگرافی، ابعاد بیضهها را نیز مشخص می‌کنند. این مساله مخصوصا در سونوگرافی داپلر واریکوسل در نوجوانان اهمیت زیادی دارد. زیرا پزشک می‌تواند رشد آن‌ها را به خوبی بررسی کرده و در صورت نیاز برای درمان اقدام نماید.