کبد چرب الکلی و کبد چرب غیره الکلی
بیماری‌های کبد مستثنا از دیگر بیماری دستگاه گوارش و سایر قسمت‌های دیگر بدن نیست. حتماً باید این را در نظر بگیریم که روشی که برای تشخیص در بیمار استفاده می‌کنیم مقرون به صرفه باشد، در دسترس باشد و بتوانیم سریع انجام دهیم و در عین حال کمترین میزان ضرر را داشته باشد. در رأس این روش‌های تشخیصی، سونوگرافی قرار دارد. سونوگرافی کبد اولین روش برای تشخیص بیماری‌های کبد، خصوصاً سرطان کبد می‌باشد. این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد یک تصویر از یک قسمت از بدن انجام می‌شود. سونوگرافی کبد برای نشان دادن رشدهای غیرطبیعی در کبد بیمار استفاده می‌شود.
تجمع چربی در کبد می‌تواند به مرور زمان ایجاد التهاب و تشکیل باندهای فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسایی کبد و سیروز کبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید. منظور از کبد چرب، رسوب چربی که پیدایش آن در افراد چاق، کم تحرک، مبتلایان بـه دیابت، چربی خـون بـالا شخصیت‌های اضطرابی (افراد پراسترس) و مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت غذاهای دارای مواد نگهدارنده همچون فست فـودها و نوشابه‌های گازدار بیشتر دیـده می‌شود، تجمع چربی در کبد می‌تواند به‌مرورزمان ایجاد التهاب و تشکیل باندهای فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسائی کبد و سیروزکبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.
انواع کبد چرب (کبد چرب الکلی و کبد چرب غیره الکلی)
۱- چنانچه عامل اصلی به وجود آورنده این بیماری مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی (alcoholic fatiy liver) گویند.
۲- در صورتی که بدون مصرف الکل به وجود آمده باشد به آن بیماری کبد چرب غیره الکلیNon alcoholic fatiy) liver) میگویند.
علائم کبد چرب
این بیماری معمولاً هیچ علائم و نشانه‌های ایجاد نمی‌کند؛ اما گاهی اوقات در برخی از افراد می‌تواند شامل علائم زیر باشد :
- خستگی
- درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی سمت راست شکم
علائم و نشانه های احتمالی بیماری کبد چرب غیر الکلی و زخم های پیشرفته (سیروز) شامل موارد زیر است.
- تورم شکم (آسیت)
- تورم رگ های خونی دقیقاً در زیر سطح پوست
- بزرگ شدن طحال
- زردی پوست و چشم
- مراحل انجام سونوگرافی کبد
- طبق نظر سونولوژیست، به پشت یا پهلو بر روی تخت دراز بکشید.
- متخصص سونوگرافی پوست را در ناحیه کبد به ژل مخصوص آغشته می‌کند.
- با استفاده از پروب، امواج اولتراسوند به بافت کبد منتقل شده و تصاویر سونوگرافی بر روی صفحه نمایش دریافت می‌شود.
- ممکن است از شما بخواهند نفس عمیق کشیده و آن را برای چند ثانیه حبس نمائید تا تصاویر بهتری حاصل شود.
علل انجام سونوگرافی کبد
سونوگرافی کبد چندین کار مهم می‌تواند انجام دهد:
- مشاهده روند درمان
- مشاهده آسیب به کبد یا طحال در اثر تصادف
- بررسی ابتلا به سرطان کبد، هپاتیت و سیروز
- مشاهده تومور، عفونت یا کیست کبد یا طحال
- کمک به پزشکان برای فهمیدن چرایی و چگونگی پیشرفت بیماری کبد
- بررسی علت هر درد غیرقابل تشریح
- مزایای سونوگرافی کبد
- غیر تهاجمی
- تصاویر دقیق و با جزئیات
- روش عالی برای هدایت جهت انجام پروسه های تهاجمی همانند بیوپسی
- بدون درد
- در دسترس و قابل استفاده برای همه ی بیماران حتی نقاط محروم
- امن و بدون اشعه
توصیه های قبل از انجام سونوگرافی
لازم است بیمار از شب قبل از انجام سونوگرافی ناشتا باشد. به طوری که شب قبل و صبح روز انجام سونوگرافی لازم است غذا نخورید و همین‌طور هیچ نوع نوشیدنی نیاشامید.
همچنین بیمار روز قبل از انجام سونوگرافی از مصرف غذاهای چرب خودداری کند.
عوارض سونوگرافی کبد
آزمایش سونوگرافی یک آزمایش عکس‌برداری بدون درد است و هیچ پیچیدگی و مشکل خاصی را به همراه نخواهد داشت و امواج فراصوت ممکن است آسیب‌زا به نظر برسند. این آزمایش کاملاً روی پوست انجام می‌شود و به اعضای داخل بدن نمی‌رسد و سونوگرافی معمولاً مشکلات خاصی را به همراه ندارد درحالی‌که انرژی امواج فراصوت می‌توانند کمی بافت پوست شما را آشفته کنند، به همین دلیل تکنسین سعی می‌کند که از روش‌هایی استفاده کند که پوست شما در معرض حداقلی این امواج قرار بگیرد و بنابراین سونوگرافی یکی از امن‌ترین روش‌های عکس‌برداری می‌باشد.